Czy warto zachować obiektywizm w dziennikarstwie?
- Artykuł dodany prze @mjk
- 25-04-22
Dziennikarstwo ze względu na charakter, traktowane jest jako zawód zaufania społecznego. To właśnie dziennikarze zbierają, przetwarzają i upubliczniają informacje, przekazując je szerszemu gronu. Często, jako jedni z pierwszych są na miejscu wydarzeń, relacjonując ich przebieg. Wymaga to rzetelności i obiektywizmu, a nierzadko przekładania interesu publicznego ponad własny. Przynajmniej w teorii. W praktyce zawód dziennikarza w Polsce, zarówno informacyjnego, jak i publicystycznego, nie został dotąd zdefiniowany. Zatem dziennikarzem jest każdy, kto uprawia ten zawód komercyjnie, czy też niekomercyjnie, profesjonalnie i amatorsko.
Zasady obiektywizmu w dziennikarstwie – czy są naruszane?
Powszechnie występujące w ostatnich latach zjawisko tabloidyzacji mediów, zwulgaryzowania ich języka, a w mniej drastycznych przypadkach, braku dbałości o jakość jego, a co za tym idzie i przekazu medialnego, sprawiły, że stosunkowo często można trafić na przykłady naruszania dziennikarskiego obiektywizmu. Przypisywanie winy jednej ze stron wydarzeń, czy konfliktu, bez zagłębiania się w jego przyczyny, czy ferowanie wyroków stały się dość powszechne. Odbiorcy treści mogą jednak unikać mediów niezachowujących obiektywizmu, wybierając te należące do sprawdzonych agencji, czy korzystając z tytułów uznawanych za prestiżowe. Obiektywizm nie jest jednak przypisany wyłącznie im. Zarówno niewielkie redakcje, jak i media obywatelskie też mogą być obiektywne i gromadzić i przekazywać treści, zgodnie z zasadami sztuki.
Jak zachować obiektywizm podczas relacjonowania wydarzeń?
Nie ulega wątpliwości, że rzetelny dziennikarz, podobnie jak sędzia, musi zachować bezstronność. Pomaga w tym przekładanie dobra publicznego - w tym przypadku czytelników, widzów, lub słuchaczy, ponad własne. Czasem wystarczy zmiana konstrukcji zdań. Np. zamiast określeń nacechowanych oceną jak "Skwer miejski kosztował majątek, a nikt z niego nie korzysta", można ująć to: "Na rewitalizację skweru miejskiego przeznaczono (kwota). Pomimo tego nie cieszy się on zainteresowaniem mieszkańców" - tu warto dodać kilka wypowiedzi samych zainteresowanych. Najlepiej i zwolenników i przeciwników inwestycji. Unikać należy też określeń stygmatyzujących. Obiektywizm opiera się na faktach, a nie na własnych opiniach i odczuciach i stanowi fundament dziennikarstwa.
Czy warto zachować obiektywizm jako dziennikarz?
Osoba wykonująca zawód dziennikarza zdecydowanie powinna zachować obiektywizm. Dziennikarstwo informacyjne, a z takim najczęściej odbiorcy mają do czynienia, wymaga oparcia na faktach, na nauce i realnym przebiegu sytuacji, a nie własnej opinii. Ta zasada dotyczy też wywiadów, gdzie przestrzeń należy do zaproszonego gościa, a prowadzący rozmowę, umiejętnym doborem pytań, nie paraliżuje rozmówcy, ale kieruje rozmowę na określone tory. W takim przypadku ważna jest też autoryzacja przed publikacją.
Zgodnie z Ustawą Prawo Prasowe: "Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego, w granicach określonych przepisami prawa” (PrPras, 1984, art. 10). Zatem obiektywizm nie tylko zachować warto, ale i należy, pamiętając o odpowiedzialności społecznej. Pewien wyjątek stanowią tu jedynie publicyści, parający się głównie felietonami i esejami.